คมนาคมสร้างเมือง เมืองสร้างสุข สุขสร้างได้

โครงการศึกษาพัฒนาเมืองกับระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่ง

พัฒนาเมืองและโครงข่ายให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ

27 มิถุนายน 2560 รัฐบาลได้มีมติให้กำหนดรูปแบบการพัฒนาเมืองควบคู่ไปกับการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งเพื่อควบคุมการเจริญเติบโตของเมืองอย่างไร้ทิศทางและพัฒนาเมืองควบคู่ไปกับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ด้วยวงเงินลงทุน 400,000,000 บาท

สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม จึงได้รับมอบหมายให้เป็นผู้รับผิดชอบโครงการ “ศึกษาพัฒนาเมืองกับระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่ง” ซึ่งเป็นการศึกษาพื้นที่ เมือง หรือชุมชน ตามแนวโครงข่ายรถไฟทั่วประเทศที่มีแนวโน้มเป็นจุดเปลี่ยนถ่ายการเดินทางที่มีศักยภาพ เพื่อพัฒนาเมืองให้มีการเติบโตอย่างประสิทธิภาพและสามารถจัดสรรที่ดินให้เกิดประโยชน์สูงสุดควบคู่ไปกับการพัฒนาโครงสร้างด้านคมนาคม ตามหลักการพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีขนส่ง Transit Oriented Development หรือ TOD

ในอนาคต การพัฒนาพื้นที่ให้เติบโตไปพร้อมกับระบบโครงข่ายด้านคมนาคมที่ครอบคลุม ส่งเสริมการใช้ระบบขนส่งมวลชนอย่างเต็มประสิทธิภาพ จะช่วยเพิ่มศักยภาพแข่งขันทางเศรษฐกิจ เสริมสร้างการลงทุนและการจ้างงานในพื้นที่ จนเกิดเป็นเมืองที่เติบโตอย่างมั่นคง ง่ายต่อการใช้ชีวิต กระตุ้นการพัฒนาด้านเศรษฐกิจของประเทศให้สอดคล้องตามยุทธศาสตร์กระทรวงคมนาคม ภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี

โครงการนี้ทำอะไร?

จัดทำแผนการพัฒนาเมืองรอบสถานีรถไฟความเร็วสูง สถานีรถไฟทางคู่ ศูนย์คมนาคมขนส่งและจุดเปลี่ยนถ่ายในพื้นที่ที่มีศักยภาพของประเทศ ที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ 20 ปี และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

กำหนดพื้นที่และเสนอแนะแนวทางการจัดทำผังเฉพาะ (Specific Plan) ในพื้นที่ที่มีศักยภาพเพื่อเป็นแนวทางการพัฒนาเมืองควบคู่ไปกับการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งของประเทศตามแนวคิด Transit-Oriented Development (TOD)

คัดเลือกพื้นที่ให้เป็นต้นแบบการพัฒนาเมืองอย่างน้อย 3 แห่ง พร้อมออกแบบสถาปัตยกรรมและผังเมืองในรูปแบบ Urban Design อย่างละเอียดครอบคลุมทุกมิติ

จัดทำแผนพัฒนาระบบขนส่งมวลชนที่สามารถเชื่อมต่อกับสถานีรถไฟความเร็วสูง สถานีรถไฟทางคู่ และศูนย์คมนาคมขนส่ง ให้สอดคล้องกับการพัฒนาเมือง

จัดทำแผนการลงทุนและการบริหารจัดการ เพื่อรองรับแผนการพัฒนาเมืองหรือเมืองใหม่

จัดทำรายงานการประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ (Strategic Environmental Assessment :SEA) และรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น (IEE) สำหรับการพัฒนาเมืองกับระบบโครงสร้างพื้นฐานคมนาคมขนส่ง

สนับสนุนการพัฒนาเมืองกับระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งตามผลการศึกษา ให้สามารถนำไปปฏิบัติให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม

กว่าจะสำเร็จเป็นผลการศึกษาที่สมบูรณ์

เพื่อให้บรรลุเป้าหมายหลักของโครงการและสำเร็จออกมาเป็นแผนผังการพัฒนาเมืองควบคู่ไปกับการพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านการคมนาคมขนส่งทั้งประเทศ จำเป็นจะต้องมีการวางแผนขั้นตอนการดำเนินงานโครงการอย่างละเอียดทั้งด้านแนวคิด เทคนิค ขั้นตอนและกระบวนการ เพื่อให้ผลการศึกษาสามารถนำมาปฏิบัติให้ได้ผลจริงอย่างเป็นรูปธรรม

การดำเนินงาน

จัดทำแผนแม่บทการพัฒนาเมืองกับระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านการคมนาคมขนส่ง สำรวจพื้นที่ตามสถานีขนส่งทางรางทุกระบบ รวมถึงจุดเปลี่ยนถ่ายการเดินทางที่มีศักยภาพที่กำลังจะเกิดขึ้นตามนโยบายของรัฐบาล จากนั้นนำมาจัดหมวดหมู่เพื่อหาแนวทางการพัฒนา

จัดทำผังเฉพาะในพื้นที่ที่มีศักยภาพ คัดกรองพื้นที่ทั้งหมดตามแผนแม่บท โดยใช้เกณฑ์การคัดเลือกที่หลากหลาย ทั้งขนาดเมือง ลักษณะการบริหารจัดการ ข้อมูลด้านกายภาพ เศรษฐกิจ สังคม และลักษณะการบริหารจัดการในพื้นที่ ผลที่สรุปได้จะนำมาหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อให้เกิดการพัฒนาได้จริง

การจัดทำผังเฉพาะในรายละเอียด นำข้อมูลพื้นที่ที่มีศักยภาพ มาคัดเลือกให้เหลือ 3 พื้นที่ที่สามารถนำไปปฏิบัติได้จริง ซึ่งต้องมีการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลครบในทุกมิติ ทั้งรายละเอียดผังเมือง การออกแบบชุมชนเมือง และการออกแบบระบบขนส่งมวลชนรอง (Feeder System) ที่ต้องสอดคล้องกับอัตลักษณ์และบริบทของเมือง หลังจากนั้นจึงประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เกิดเมืองต้นแบบอย่างเป็นรูปธรรม

การดำเนินงาน

ศึกษาเมืองตัวอย่างจากต่างประเทศ (Case Study) ศึกษาทั้งลักษณะโครงการและการพัฒนาทางกายภาพ รวมทั้งขั้นตอนการทำงานจริงและขั้นตอนทางกฎหมาย การบริหารจัดการ และองค์กรที่รับผิดชอบ

ถอดบทเรียนเพื่อสกัดองค์ความรู้ (Know How) นำผลจากการศึกษาตัวอย่างในต่างประเทศมาถอดบทเรียนเพื่อเปรียบเทียบกับประเทศไทย เช่น กฎหมาย รูปแบบการลงทุน การบริหารจัดการ บทบาทขององค์กรและหน่วยงาน เพื่อจัดทำข้อเสนอแนะให้สามารถนำมาปฏิบัติได้จริง

สรุปการถอดบทเรียน (Comprehensive Metrix) นำผลจากการถอดบทเรียนมาจัดทำบทสรุป เพื่อออกแบบรูปแบบการพัฒนาเมืองที่ควบคู่ไปกับพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมของประเทศไทย และจะนำมาใช้เป็นแนวทางสำหรับการพัฒนาต่อไปในอนาคต

จัดทำแผนแม่บทการพัฒนาเมืองที่เกิดจากการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมของประเทศไทย (Thai TOD Master Plan) รวบรวมพื้นที่ที่เหมาะสมต่อการพัฒนาเมืองรอบสถานีตามเส้นทางของระบบราง สถานีปลายทางของการขนส่งระบบอื่น สถานีหรือศูนย์รวมระบบขนส่ง และพื้นที่พิเศษต่างๆ ทั่วประเทศ ที่ต้องมีการพัฒนาตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปีและแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 เพื่อให้ได้ภาพรวมของแผนแม่บทการพัฒนาเมืองตามวัตถุประสงค์ของโครงการ

สู่การพัฒนาเมืองต้นแบบ (Thai TOD Prototype) นำพื้นที่ที่เหมาะสมกับการพัฒนาเมืองทั้งหมดมาทำการคัดเลือก ด้วยการคัดกรอง (Screening) เฉพาะพื้นที่มีศักยภาพ โดยดูจากสถานที่ตั้งที่เหมาะสมหรืออยู่ในนโยบายการพัฒนาของประเทศ จากนั้นจึงนำมาคัดเลือก (Selecting) ทั้งในด้านความเป็นไปได้ในการบริหารจัดการ ความร่วมมือขององค์กร การลงทุน และทางกฎหมาย รวมจำนวนไม่น้อยกว่า 3 พื้นที่ ซึ่งการศึกษาจะลงรายละเอียดจนถึงการออกแบบชุมชนเมืองและการจัดรายงานสิ่งแวดล้อมเพื่อให้เกิดการนำไปปฏิบัติจริงอย่างเป็นรูปธรรม

พัฒนาเมืองและโครงข่ายให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ

โครงการนี้ทำอะไร?

กว่าจะสำเร็จเป็นผลการศึกษาที่สมบูรณ์

การดำเนินงาน

การดำเนินงาน

สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม

ติดต่อโครงการ

สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม

เลขที่ 35 ถนนเพชรบุรี แขวงทุ่งพญาไท

เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400

โทรศัพท์ 0-2215-1515 ต่อ 4002 และ 4019

E-mail : webmaster@otp.go.th